Bệnh tự miễn Hashimoto: Khiên bảo vệ cơ thể quay lưng tấn công tuyến giáp

Bệnh tự miễn Hashimoto, hay còn gọi là viêm tuyến giáp Hashimoto, là một rối loạn tự miễn ảnh hưởng đến tuyến giáp. Thay vì bảo vệ cơ thể, hệ thống miễn dịch lại tấn công nhầm các tế bào tuyến giáp, gây viêm và tổn thương mạn tính.

Cơ chế bệnh sinh của viêm tuyến giáp Hashimoto

Bình thường, hệ miễn dịch có nhiệm vụ bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây hại như vi khuẩn, virus. Tuy nhiên, trong bệnh Hashimoto, hệ miễn dịch nhận diện nhầm các tế bào tuyến giáp là “kẻ xâm lược” và sản xuất ra các kháng thể tự miễn tấn công chúng.

Quá trình này gây viêm mạn tính tuyến giáp, dần dần phá hủy các tế bào có chức năng sản xuất hormone. Hậu quả là tuyến giáp không thể sản xuất đủ lượng hormone cần thiết cho cơ thể, dẫn đến tình trạng suy giáp.

Ảnh hưởng đa chiều của bệnh Hashimoto

Tuyến giáp đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa nhiều chức năng của cơ thể, bao gồm:

• Chuyển hóa năng lượng
• Điều hòa nhịp tim, thân nhiệt
• Phát triển trí não
• Hoạt động của hệ tiêu hóa, sinh dục

Do đó, khi tuyến giáp bị tổn thương và suy giảm chức năng, người bệnh có thể gặp nhiều triệu chứng khác nhau, từ nhẹ đến nặng:

• Mệt mỏi, uể oải, thiếu năng lượng
• Tăng cân không rõ nguyên nhân
• Sợ lạnh, da khô, tóc dễ gãy rụng
• Táo bón
• Trầm cảm, suy giảm trí nhớ
• Đau cơ, khớp
• Rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ
• Giảm ham muốn tình dục ở cả hai giới

Trong một số trường hợp, bệnh Hashimoto có thể tiến triển âm thầm trong nhiều năm mà không có triệu chứng rõ ràng. Điều này gây khó khăn cho việc chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.

Yếu tố nguy cơ và đối tượng dễ mắc bệnh

Bệnh Hashimoto có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất ở phụ nữ trung niên (40-60 tuổi). Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm:

• Tiền sử gia đình có người mắc bệnh tuyến giáp hoặc các bệnh tự miễn khác
• Mắc các bệnh tự miễn khác như lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp, bệnh tiểu đường type 1
• Tiếp xúc với bức xạ
• Chế độ ăn thiếu hoặc thừa i-ốt

Chẩn đoán và điều trị bệnh Hashimoto

Việc chẩn đoán bệnh Hashimoto dựa trên các xét nghiệm máu đo nồng độ hormone tuyến giáp (T3, T4) và hormone kích thích tuyến giáp (TSH), cũng như sự hiện diện của các kháng thể tự miễn.

Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị dứt điểm bệnh Hashimoto. Mục tiêu điều trị là kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng bằng cách bổ sung hormone tuyến giáp tổng hợp (levothyroxine). Liều lượng thuốc được điều chỉnh theo từng cá nhân dựa trên kết quả xét nghiệm máu định kỳ.

Bên cạnh việc dùng thuốc, người bệnh Hashimoto cần duy trì lối sống lành mạnh, bao gồm:

• Chế độ ăn cân bằng, giàu dinh dưỡng, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn
• Tập thể dục thường xuyên
• Ngủ đủ giấc
• Kiểm soát căng thẳng

Viêm tuyến giáp Hashimoto là một bệnh lý mạn tính, đòi hỏi sự theo dõi và điều trị lâu dài. Việc phát hiện sớm, tuân thủ điều trị và duy trì lối sống lành mạnh có thể giúp người bệnh kiểm soát tốt các triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.